Stress uit voeding (-sstoffentekort)
Stress is een breed begrip en je kan vanuit allerlei invalshoeken stress ervaren. Vanuit je werk, relatie, te weinig beweging of uit teveel, vervuiling vanuit het milieu.
Maar wist je dat je lijf ook stress kan krijgen uit voeding? En vaak uit een voedingsstoffentekort? Daarover lees je in deze blog meer.
Toen wij op de wereld kwamen als babytje, werden we geboren met 350 gram hersenen. Dat is evenveel gewicht als hetgeen een volgroeide aap überhaupt heeft. Eenmaal uitgegroeid tot een 10-jarige groeide dit uit naar 95% van ons totale volume van 1350 gram.
De toename van het aantal synapsen is gigantisch. Bij de geboorte heeft één hersencel 2500 synapsen (dit zijn dingen waarmee hij verbinding kan maken met andere neuronen). Op 3-jarige leeftijd is dat al uitgegroeid naar 15.000!
Alles is dus in beginsel aangelegd om er voor te zorgen dat onze hersenen groeien. Zodat de rest van ons lijf zich ook passend kan ontwikkelen en wij uitgroeien tot fitte, gezonde, weldenkende mensen.
Hersenen bestaan voor 60% uit vet: DHA, EPA en AA. Daaruit kan je de belangrijkheid halen van het voldoende binnen krijgen deze stoffen om een goede hersenfunctie te hebben.
Maar wat nou, als wij NIET de bouwstenen binnen krijgen die daarvoor nodig zijn?
Dan verliezen de hersenen de regie en nemen andere systemen het over.
BMR
Alles kost energie. De Basic Metabolic Rate is de hoeveelheid energie die je nodig hebt om de boel te onderhouden.
Onze lever, hersenen het spijsverteringskanaal, hart en nieren zijn de grootste energieverbruikers en tegelijkertijd ook de belangrijkste om ons zo lang mogelijk in de race te houden. Spieren, longen en huid zijn een stuk minder belangrijk.
Laten we voorop stellen dat ons lijf zo is ingericht dat de belangrijke organen als eerste energie krijgen, wanneer dit voorhanden is.
Tegelijkertijd kan ons lichaam maar een bepaalde mate van energie produceren, en kunnen niet alle systemen tegelijkertijd AAN staan. Daarom hebben alle organen een ACTIE en een RUST moment (orgaanklok). Echter, accuut gevaar (en vaak dus stress ook), overruled dit mooie systeem.
Wegrennen voor een leeuw, een overactief immuunsysteem, le laat op de avond intens trainen…
Zijn dan allemaal factoren die de processen die in rust gebeuren (slaap, vertering, prikkelverwerking) verstoren.
Brandstof moet dus gericht worden toegewezen. Een vereiste voor een goed geregelde toewijzing is dat de hersenen voor 100% zijn voorzien van energie (ATP). Een hoge bloedsuiker is daarbij niet de maatgever, maar een te lage wel!
Is dat niet zo, doordat er bijvoorbeeld een glucosetekort is of er onvoldoende energie gemaakt kan worden door een bouwstenentekort, danwel niet goed functionerende energiefabriekjes, dan gaat de ZOEKfunctie aan. Je wordt onrustig, gaat op zoek naar calorierijk voedsel, wordt beweeglijk. Alles om er voor te zorgen dat jij binnenkrijgt wat je hersenen nodig hebben.
Gezonde vetzuren, vitamines en mineralen om processen goed te kunnen laten verlopen. Eiwitten. Allemaal uit pure, onbewerkte voeding.
Maar als jij blijft kiezen voor calorierijke producten zonder voedingsstoffen (lees; koek, ontbijtrepen, taartjes, winegums etc.) krijgen ze dat niet. Wordt je steeds onrustiger (hallo ADHD, malende gedachtes en slaapproblemen) en staat je stress systeem maximaal AAN, want er is een groot tekort!
Wanneer het immuunsysteem de regie overneemt
Ons immuunsysteem is er voor ons om te beschermen tegen allerlei indringers die de hele dag door bij ons naar binnen willen:
- parasieten
- schimmels
- virussen
- bacteriën
- vervuilende stoffen uit het milieu
- alcohol/drug/tabak
- stukjes niet goed verteerde voeding
Ons immuunsysteem is een complexe samenwerking tussen ons bloed, darmen, huid, genitale gebied, blaas, keel, longen, neus, mond ogen, lever en lymfesysteem en darmgezondheid speelt hierbij een belangrijke rol.
In onze darmen leven zo’n 1,5 kilo aan verschillende bacteriën die ieder voor zich zo hun rol hebben. Sommige werken, beschermend, andere helpen bij de vertering en weer anderen zorgen voor een stevige slijmlaag zodat onze hele grens goed beschermd is tegen indringers.
Die bacteriën erf je allereerst van je moeder wanneer je via de natuurlijke gang ter wereld komt. Haar vaginale flora krijg jij een beetje mee en zorgen voor een eerste basis. Krijg je daarna borstvoeding, dan komt daar nog een klein legertje bij die jouw afweer extra sterk maakt.
Daarmee kan je dus stellen dat de darmgezondheid van je moeder al een bepaald startpunt meegeeft aan jou!
Wat is er dan vervolgens nodig om dat legertje bacteriën op volle sterkte te houden? Jawel…de juiste voeding. Want al die bacteriën hebben essentiele koolhydraten nodig uit groente en fruit, om te kunnen overleven. Paddestoelen bijvoorbeeld zijn een onwijs rijke bron, evenals zeewier.
Als volwassenen wel 500 gram per dag, liefst nog biologisch ook (want anders krijg je toch weer shit binnen)!
Wetende dat de gemiddelde Nederlander slechts 127 gram eet…kan je je afvragen hoe het met die afweer gesteld is.
Wat gebeurt er dan feitelijk wanneer de afweercapaciteit afneemt?
Dat is heel logisch: de indringers kunnen naar binnen! En dan gaat het immuunsysteem AAN!
Afhankelijk van de indringer wordt er met hagel of het scherp geschoten. Maar jij snapt bij beiden; er gaan dingen kapot. Slechte dingen (indringers) maar ook goede dingen (gezonde cellen en je darmwand). En als je dan al weet dat je eigenlijk niet de bouwstenen eet om voldoende afweer te hebben, laat staan te herstellen, dan wordt de sitautie alleen maar erger. Het immuunsysteem raakt volledig overbelast en uiteindelijk uitgeput.
En jij?? Bent ook uitgeput, vatbaar voor ieder beestje, en altijd last van ontstekingen; eczeem, blaasontstekingen, schimmels, pijntjes, allergie, hooikoorts, astma, psoriasis…tot het ontstaan van auto-immuunziektes aan toe.
Wanneer de vetcellen de regie overnemen
Je hoort het ze bijna hardop roepen: KOM MAAR HIERRRRRR MET DIE ENERGIE!!
Want vetcellen hebben de eigenschap om zichzelf te vermenigvuldigen én om zelf hormonen aan te maken.
Vetcellen zijn er in de basis om ons te beschermen; tegen kou, hongerwinters, vitaminetekorten (A, D, E, K) en ook als we ergens keihard tegenaan stoten. Handig dus om zeker wat van te hebben, maar niet om ze de regie te laten nemen.
Bij de regulatie van opslag van en het vrijkomen van vet zijn hormonen betrokken. Deze hormonen worden door het vetweefsel zelf gereguleerd. Een voorbeeld hiervan is leptine.
Leptine informeert de hersenen over de energietoestand voor langere tijd waardoor je behoefte aan eten wordt verminderd en het energieverbruik geregeld kan worden.
Zijn er echter veelvuldig onstekingsstoffen aanwezig door een actief immuunsysteem, dan kan leptine de hersen-bloed barrière niet passeren waardoor het goede signaal om te stoppen met eten niet meer gegeven wordt. Deze ontstekingsstoffen worden ook door het vetweefsel gemaakt.
Leptineresistentie gaat meestal samen met insulineresistentie (door een te hoog bloedsuiker) en spelen samen de belangrijkste rol bij overgewicht.
Hoe je wél wilt eten
Je begrijpt, we zijn een prachtig, samenwerkend systeem. Wat tegelijkertijd betekent dat we goed voor onszelf te zorgen hebben zodat de regie in de juiste handen blijft, het immuunsysteem rustig kan zijn en je vetcellen zich binnen bepaalde hoeveelheden houden.
Daarvoor is het handig om de volgende dingen te gaan toepassen:
Om te beginnen: Eet zo puur en onbewerkt mogelijk. Biologisch, zonder barcode, zoveel mogelijk vers.
Maak wilde vette vis tot een goede nieuwe gewoonte. Niet alleen voor je hersenen, maar ook omdat je celwanden lekker flexibel moeten blijven voor een goede communicatie.
3x in de week makreel, zalm, haring, sardines, forel.
Let wel, kweekvis krijgt andere voeding dat juist ontstekingsbevorderend is. En in de grote vissen zit relatief veel belastende zware metalen.
Kies dus bij voorkeur de kleine visjes en zet een goed visolie supplement in als je weet dat je dit niet voor elkaar kan krijgen.
Nu je weet hoe belangrijk die hersenen zijn, denk ook aan je kinderen en neem ze mee in dit verhaal!
Beperk geraffineerde suiker. Niet alleen omdat een hoge bloedsuiker jouw eigen stofwisseling verprutst en daarmee de groei van je vetcellen helpt, maar ook omdat een te hoog bloedsuiker het zuurstoftransport belemmert en daardoor energieproductie minder goed kan verlopen.
Eet 500 gram groente per dag. Groente is een zeer rijke bron aan vezels, vitamines en mineralen. Allemaal hulpstoffen die nodig zijn voor een goede energieproductie én om je immuunsysteem rusttig te houden. Daarnaast zijn ze rijk aan antioxidanten. Stofjes die helpen om je mitochondriën (energiefabriekjes )bete te laten werken.
Zorg voor voldoende B-vitamines. B2 en B3 zijn nauw betrokken bij een goede energieproductie en B6, foliumzuur, B12 en (wederom) B2 spelen een belangrijke rol in methylatie. Een proces wat er voor zorgt dat jij überhaupt wel of niet goed AAN (en UIT) kan, en goede kopietjes kan maken. Meer daarover lees je HIER.
Drink 2,5 liter gemineraliseerd water per dag. Water is een van de onmisbare elementen die o.a. nodig zijnon goed energie te kunnen produceren. Zonder water, is het simpelweg niet mogelijk. Meer over gemineraliseerd water lees je HIER.
En aanvullend: Beweeg! Want bewegen remt de aanmaak van de ontstekingsstoffen én verbetert jouw mitochondriën (energiefabriekjes).
Heb je vragen hierover of wil je hier een persoonlijk plan? Mail dan gerust naar info@mariskadevries.com.
