Ken je die film Inside Out van Pixar?
Met die poppetjes in “het hoofdkwartier” die daar bepalend zijn voor de handelingen, emoties en gedachtes van de hoofdrolspelers?
Die poppetjes zijn een geweldige grafische weergave van neurotransmitters. Communicatiestofjes die bepalen hoe jouw lijf wordt aangestuurd en hoe je stemming is.
Het mooie is dat leefstijl een enorme invloed heeft op die neurotransmitter aanmaak én het ge/verbruik ervan. Hoe dat precies zit, vertel ik je graag in deze blog.
Wat is een neurotransmitter?
Neurotransmitters zijn aminozuren (eiwitten), die werken als boodschapper. De biochemische versie van onze emoties, gevoelens en gedachtes. Een overvloed of juist een gebrek aan één of meer aminozuren kan leiden tot de verstoring van de balans tussen de hersendelen en hun functies.
Aangezien wij mensen zo’n 100.000 biljoen cellen hebt, kan je je vast voorstellen dat het belangrijk is dat deze boodschapperstofjes de boel goed aansturen. Dat ze in balans zijn.
En dat als je misschien eigenlijk helemaal niet zo lekker in je vel zit, een disbalans ook een reden kan zijn.
Dopamine, acetylcholine, gaba en serotonine
Er zijn een heleboel neurotransmitters, maar kijkend naar leefstijl zijn deze 4 interessant om in beeld te hebben.
Omdat ze je info geven over hoe jij je leven momenteel inricht én waar mogelijke oorzaken van tekorten kunnen zitten.
Zo werkt dopamine op ons beloningssysteem en zorgt het er voor dat we ons tevreden en beloond worden. Dopamine wordt niet constant geproduceerd maar komt vrij bij bepaalde handelingen of situaties zoals eten, sporten, seks of drugs.
Het zorgt er voor dat je focus kan houden, je je zelfverzekerd en daadkrachtig voelt en ook je libido goed is. Gebrek aan dopamine kan leiden tot uitstelgedrag, een laag libido en een lage bruinenergie.
Acetylcholine maakt dat de “vloeiende dingen” goed blijven lopen. Het is nodig voor een goede zenuwgeleiding, geheugenfunctie en maakt ook dat je creatief en oplossingsgericht kan denken. Heb je een gebrek aan acetylcholine dan zal je je herkennen in dat je trager bent (in je koppie) dan je zou willen, je niet snel kan schakelen en je moeite hebt om je voor een ander te interesseren. “Zwangerschapsdementie” is bijvoorbeeld ook een typisch kenmerk van een tekort aan deze neurotransmitter.
Omega 3 vetzuren zijn een belangrijke bouwsteen voor acetylcholine. Tijdens een zwangerschap wordt hiervan extra veel gebruik voor de “bouw” van jouw kindje. Eet je zelf geen vette vis of passend supplement, dan is het ontstaan van zwangerschapsdementie toch eigenlijk heel logisch? Maar merk je bij jezelf ook dat je trager bent dan je wilt…dan zou meer vis eten écht handig kunnen zijn!
GABA zorgt er voor dat je rust en overzicht kan behouden. Heb je een tekort, dan zal je je herkennen in doorslaapproblemen, prikkels die veel te hard binnen komen, moeite hebben met stressregulatie en piekerende gedachtes. Je bent all over the place en onrustig. Een tekort aan GABA, kan ook hartkloppingen geven.
Serotonine heeft met stemming te maken. Zit je lekker in je serotonine, dan ben je graag onder de mensen, heb je zin om nieuwe dingen uit te proberen en sta je positief in het leven. Een tekort aan serotonine maakt dat je een kort lontje hebt, zwart-wit denkt, bij feestjes liever thuis blijft en last kan hebben van neerslachtigheid. Leuk om te weten is dat 85% van de serotonine wordt aangemaakt in je darm, en dat darmgezondheid daarom écht een belangrijke factor is in hoe jij je voelt!
Hoe leefstijl van invloed is op jouw neurotransmitters
Per seconde vinden er meer dan 50.000 biochemische reacties plaats per cel. En nu je weet dat we zo’n 100 biljoen cellen hebben, kan je je voorstellen dat die neurotransmitters een belangrijke factor zijn voor of deze reacties goed gaan of niet.
Om een goede neurotransmitterbalans te hebben, is het allereerst nodig om alle benodigde bouwstenen op orde te hebben: eiwitten, omega 3 vetzuren en een boel vitamines (waaronder de B’s!!) en mineralen die het mogelijk maken om ze überhaupt aan te maken.
Daarnaast is onze huidige maatschappij doorspekt van elementen die er voor zorgen dat dezelfde prikkels ook via een ongezonde manier kunnen ontstaan: denk aan alcohol, drugs en suikerrijke voeding die ook dopamineaanmaak stimuleren en die ons dat heerlijke gevoel geven wat helaas op lange termijn niet handig is.
Of smaakversterkers (E620 tm E640) in bewerkte voeding, die juist een tegenhanger zijn van GABA en die er juíst voor zorgen dat je cellen teveel prikkels te verwerken krijgen waardoor o.a. ook hormoonbalans verstoord raakt.
Maar vergeet ook niet het onnodig hoge verbruik van neurotransmitters. Want “hoe harder jij gaat, hoe sneller de brandstoffen leeg raken.” Stress (in al zijn vormen) bijvoorbeeld rooft dopamine en eigenlijk alle neurotransmitters.
En als jij jouw darmen niet goed verzorgt door 500-1000 gram groente per dag te eten, snap je ook wel dat serotonine aanmaak een dingetje kan worden.
Medicatiegebruik
Neerslachtigheid, depressie, ADD, ADHD, paniekaanvallen en angstaanvallen komen vandaag de dag steeds vaker voor. Het is dan ook niet voor niets dat medicatie hiervoor, inspeelt op de 2 remmende neurotransmitters GABA en serotonine.
Hoe interessant zou het zijn, als je door middel van leefstijlaanpassingen, zélf ook kan bijdragen aan de regulatie van al die prikkels?
Wat jij kan doen aan een goede neurotransmitterbalans
Ook hier gaat het weer over IN vs. UIT.
Verbruik ten opzichte van inname van bouwstenen.
Rust vs. inspanning
Hierbij een aantal tips om er voor te zorgen dat je alle prikkels passend kan verwerken. Zodat je brein AAN kan wanneer het nodig , en daarna ook weer UIT
- Drink elke dag 2,5 liter gemineraliseerd water
- Eet 3x in de week (wilde) vette vis en/of “dingen uit de zee”. Lust je dit niet? Overweeg dan een passend supplement
- Eet 500-1000 gram groente per dag om je darmen te ondersteunen
- Beweeg dagelijks 30 minuten en 2-3x per wee intensiever wanneer je energieniveau dat toe laat
- Maak bewust tijd voor ontspanning, om te verstillen. Dat is dus niet een avondje netflixen 😉
- Lach veel (neurotransmitterboost!) en heb sex (neurotransmitterboost 2.0!)
- Vermijd alcohol, drug, onnodig medicatiegebruik, suikervrije en bewerkte voeding
- Check je B-vitamines, zeker wanneer je vegetarisch of veganistisch eet. Ze zijn een belangrijke hulpstof in neurotransmitteraanmaak
The Choice is yours
Je snap nu vast waarom “hoe het er voor staat in jouw hoofdkwartier” ook van invloed is op hoe jij omgaat met keuzes maken. Hoe je die maakt en óf je die überhaupt kan maken.
24 november a.s. geef ik om 19.30 de online workshop The Choice is Yours samen met Cynthia Dassen. In 2 uur vertellen we je alles wat je wilt weten over hoe je elke dag kan kiezen, op welke manier je dat kan doen en hoe je daardoor zo min mogelijk stress ervaart.
Zodat je kan genieten van een rustig koppie én een gezond lijf.
Ik vertel je graag over hoe je met leefstijl hier invloed op kan hebben.
Doe je mee aan deze workshop, dan krijg je daar jouw eigen neurotransmitterprofiel bij kado ter waarde van 45,-. Hoe je jouw profiel positief kan beïnvloeden, vertel ik je tijdens de workshop.
We hebben plaats voor 12 personen. Wil je meer info over deze workshop óf wil je direct aanmelden.
Kijk dan HIER.
