Je lichaam bestaat uit zo’n 100 biljoen cellen en elke seconde vinden er meer dan 50.000 reacties plaats
PER CEL! Dit zijn getallen waar haast geen voorstelling van is te maken.

Om goed te communiceren, zijn er tal van bouwstoffen nodig in de vorm van vitamines, mineralen, aminozuren, vetzuren en glucose. Deels kan je lichaam deze zelf omzetten, en deels dien je deze stoffen (of hulpstoffen die je zelf kan omzetten) d.m.v. voeding en eventueel suppletie binnen te krijgen.

Gezondheidsklachten ontstaan niet van de een op de andere dag. Je lichaam heeft zo ontzettend veel back up routes als vangnet, dat er al heel wat dominosteentjes zijn omgevallen voordat jij daadwerkelijk klachten gaat ervaren.

In deze blog wil ik graag een van de belangrijkste basisprocessen, extra aandacht geven: Methylering.
Ik weet het: methylering is een woord dat tot de verbeelding spreekt. Zie het als een proces dat net zo belangrijk is als water. Zonder een goed werkende methylering ga je dood. Zo simpel is het.

Dit proces ligt namelijk aan de basis van o.a.: energieproductie, DNA regeneratie, de aanmaak  van hormonen en neurotransmitters, immuuncelaanmaak, ontstekingsremming, leverwerking, hart- en vaatstelsel, herstel en stressverwerking.

Methylering, wat is het?
Methylering is een organische reactie waarbij een methylgroep (CH3) wordt afgegeven aan een molecuul. Het is een belangrijke reactie binnen de epigenetica (of een gen wel of niet tot expressie komt), en dus hoe jouw lichaam zich ontwikkeld onder verschillende omstandigheden.

Methylering bestaat uit een 3-tal routes die in elkaar overlopen. Het begint met het voorzien van je cellen van zwavel, dat uiteindelijk de CH3 groep af zal staan om verder in het lichaam gebruikt te worden. Zwavel haal je in kleine hoeveelheden uit natuurlijke bronnen zoals knoflook, ui, prei, bieslook, koolsoorten, broccoli, asperges, ei, noten, vlees en vis. Als supplement is MSM hiervoor een uitstekende bron.
Het voorzien van je cellen van zwavel, maakt het je systeem als het ware “AAN” gaat, en de al eerder genoemde processen zijn werk gaan doen. Omdat deze voorziening van zwavel zo belangrijk is, heeft jouw lichaam een ingenieuze recycleroute ontworpen wat er voor zorgt dat dit alsmaar door blijft gaan, ook op dagen dat je geen zwavel binnen krijgt. Hiervoor zijn echter wél een aantal belangrijke helpers nodig (co-factoren) en dit zijn: actief vitamine B2 (riboflavine-5-fosfaat), actief foliumzuur (methylfolaat ofwel folaat), actief vitamine B12 (methylcobalamine of adenosylcobalamine), actief B6 (pyridoxaal-5-fosfaat ofwel P5P), en choline (uit o.a. ei, bloemkool, pindakaas en amandelen).
Heb je niet voldoende co-factoren? Dan stapelt de zwavel zich op en kan homocysteine gaan stijgen. Een te hoge homocysteine maakt je ontstekingsgevoelig en kan insulineresistentie en neurodegeneratie geven. Ook heb je een hogere kans op hart-en vaatziektes en beroertes en kan je meer onrust in je lichaam ervaren. Een ideale waarde ligt othomoleculair tussen de 5 en 7.

Heb je voldoende zwavel en co-factoren? Dan kan de omzettingsroute verder naar glutathion, ookwel de “master anti-oxidant” genoemd. Glutathion is een zogenaamd tri-peptide en derhalve opgebouwd uit 3 aminozuren: glycine, cysteine en glutamine. Vanuit homocysteine wordt glutathion gevormd met behulp van de co-factoren actief B6 en magnesium.

Glutathion is een van de allersterkste lichaamseigen anti-oxidanten. Het beschermt vet- en eiwitstructuren in de celwand tegen “vrije radicalen”: moleculen die vrijkomen als bijproduct van o.a. de ademhaling maar ook als gevolg van stress en zware metalen. Glutathion vangt deze vrije radicalen op, en maakt ze onschadelijk. Glutathion ondersteunt het immuunsysteem en biedt bescherming tegen virussen, bacteriën, carcinogenen en parasieten. Ook is het een essentieel onderdeel in de leverfunctie (ontgifting). Sommige artsen noemen glutathion dé oplossing tegen veroudering, kanker, hart- en vaatziektes en neurodegeneratie. Ook zou het een belangrijke hulpstof zijn bij autisme en de ziekte van Alzheimer. Met name een hoog homocysteine geeft kans op de ziekte van Alzheimer.

Een tekort aan glutathion kan een oorzaak zijn van:
– een verstoring van de stress-as (hypothalamus, hypofyse, bijnieren)
– verslechterde ATP (energie) productie
– vroegtijdige veroudering
– ontstekingsreacties als gewrichtsklachten, allergieën, en auto-immuunziektes
– een verslechterde immuunfunctie tegen virussen

Loopt ook dat goed? Dan is de laatste route die naar taurine. Taurine is de master hersteller in het lichaam. Nu glutathion mogelijke schadelijke indringers heeft weggewerkt, is het aan taurine om de schade te gaan herstellen. Taurine wordt gevormd uit cysteine met behulp van vitamine B3 (niacine) en actief B6 (pyridoxaal-5-fosfaat). Taurine zorgt voor het herstel van weefstel inclusief die van hersencellen! Dit is dan ook de reden dat deze stof heel goed kan worden ingezet na een hersenbloeding of -infarct. Daarnaast helpt het galzouten in oplossing te houden en ondersteunt het hiermee de vetstofwisseling. En heb je voldoende taurine, dan ervaar je ook meer energie door een verhoogde ATP productie.

Taurine komt voornamelijk voor in eiwitrijk dierlijk voedsel, zoals vlees, vis, schaaldieren,

gevogelte en eieren. Met name schelpdieren hebben een hoog gehalte taurine. Melk en melkproducten zijn minder rijk aan taurine.

Taurine komt niet voor in plantaardig eiwit: bonen en noten bevatten geen taurine, maar wel methionine en cysteïne, welke in het lichaam omgezet kunnen worden in taurine. Mits er voldoende co-factoren aanwezig zijn! Dit is dan ook de reden dat vegetariërs eerder een tekort kunnen oplopen aan taurine.

Tot slot is moedermelk (als het goed is) zeer hoog in taurine. Taurine maakt slapende stamcellen wakker en helpt daarbij in de ontwikkeling van de baby.

Een tekort aan taurine kan je o.a. merken aan:
– verminderde energie
– slecht herstel
– onderhuidse vetophopingen
– galwegproblemen
– ontlasting die de kleur van stopverf heeft

Wat kan ik zelf doen?
Een heleboel! Te beginnen bij elke dag voeding te eten die rijk is aan zwavel en co-factoren.
Naast de genoemde zwavelbronnen kan je de co-factoren halen uit groene bladgroentes, noten en zaden, vlees, vis, gevogelte en schaaldieren. Een puur en onbewerkt voedingspatroon vormt dus de beste basis.
Richtlijnen zijn: 6 vuisten groente per dag (zo’n 400 gram). Voor eiwitten kunnen dames 3x daags een portie ter grootte van een handpalm (ongeveer 100-150 gram) hanteren. Heren het dubbele hiervan.
Wat je vooral moet mijden is het opwarmen van voeding in de magnetron. Dit maakt namelijk de zwavelverbindingen in voeding kapot, zonde!

Ik herken klachten die hier staan genoemd, en nu?
Dan is het handig om een bloedbeeld te laten bepalen. Belangrijke markers zijn homocysteine en de co-factoren: B6, B12, foliumzuur. Ook is het handig om vitamine A en D te laten bepalen, omdat deze 2 vitamines tot in de celkern kunnen doordringen en daar een belangrijke werking hebben, zelfs op DNA niveau.
En wil je helemaal full force gaan? Dan kan je een DNA rapport laten genereren die jouw blauwdruk weergeeft met o.a. hoe goed jouw MTHFR gen werkt. Heb je hier een zogenaamd polymorfisme op zitten, dan kunnen alle andere genen nog zo goed werken, maar dat zal je (zonder bijsturing) nooit een goed werkende methylering hebben en wel verhoogde homocysteine levels (met alle gevolgen van dien). Daarnaast geeft het DNA rapport ook de werking van andere genen die betrokken zijn bij de methylering weer. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het TCN2 gen dat het primaire transportmiddel is om B12 de cel in te krijgen (bij een slechte werking hiervan kan je in bloed wel goede waardes hebben, maar kom het niet de cel in, alwaar het zijn werk moet doen. Of het MTR gen dat bepaald of je een hogere kans hebt op verhoogde homocysteine, wanneer B12 laag is. Of het MTRR gen, dat gelinkt is aan een hogere kans op zenuwbaanbeschadigingen bij zwangerschap wanneer B12 laag is. En zo nog een aantal genen die bij methylering betrokken zijn.
Sowieso kan je vast gaan werken aan een optimalisering van je voedingspatroon. En heb je de waardes? Dan kan er een gepaste (suppletie) therapie worden ingezet om waardes zo snel mogelijk te herstellen zodat je lichaam zijn werking weer goed kan oppakken.
Hier helpen we je uiteraard graag mee!

*******************************************************
Bronvermelding:
Iacobazzi V1, Castegna A, Infantino V, Andria G.. Mitochondrial DNA methylation as a next-generation biomarker and diagnostic tool.

Kok DE1, Dhonukshe-Rutten RA1, Lute C1, Heil SG2, Uitterlinden AG3, van der Velde N4, van Meurs JB5, van Schoor NM6, Hooiveld GJ1, de Groot LC1, Kampman E1, Steegenga WT1. – The effects of long-term daily folic acid and vitamin B12 supplementation on genome-wide DNA methylation in elderly subjects

Lutsky MA1, Zemskov AM1, Razuvaeva VV1, Lushnikova YP1, Karpova OY1. – Oxidative stress as an indicator of metabolic disorders in the pathogenesis of cerebral stroke

Han Z1, Gao LY1, Lin YH1, Chang L2, Wu HY2, Luo CX2, Zhu DY3 – Neuroprotection of taurine against reactive oxygen species is associated with inhibiting NADPH oxidases

Khayati K1, Antikainen H1, Bonder EM1, Weber GF1, Kruger WD2, Jakubowski H3,4,5, Dobrowolski R6. – The amino acid metabolite homocysteine activates mTORC1 to inhibit autophagy and form abnormal proteins in human neurons and mice

Hustad S et al. The Methylenetetrahydrofolate Reductase 677C-> T polymorphisms As A Modulator Of A B vitamin Network With Major Effects On Homocysteine Metabolism. The American Journal Of Human Genetics 80(5), 846-855 (2007)

van der Put, NM et al. A Second Comon Mutation In the Methylenetetrahydrofolate Reductase Gene: an Additional Risk Factor For Neural-Tube defects? The American Journal of Human Genetics 62(5), 1044-1051 (1998)

Mohr IP et al. 5, 10 Methylenetetrahydrofolate Reductase Genotype Determines the Plasma Homocysteine-Lowering Effect Of Supplementation With 5-Methyltetrahydrofolate Or Folic Acid In Healthy Young Women. American Journal of Clinical Nutrition 75(2), 275-282 (2002)